Sabahattin Ali - İçimizdeki Şeytan

"Yaşayışımıza ve etrafımıza şekil vermek arzusuyla dünyaya gelmekten ise hayatın ve muhitin verdiği şekli kolayca alacak kadar boş ve yumuşak olmak daha rahat, daha makul değil miydi?"

"İçimizdeki Şeytan" iki ana kahramanın gözünden hayatı ele alan bir kitap. Bazen olayların Macide tarafını bazen de Ömer tarafını okuyoruz. İlk başlarda Çalıkuşu havası verdiği için çok seveceğimi düşündüm ama kurgu konusunda beklentilerimi karşılayamadı. Okuduğumuz romanın bilim kurgu olduğunu bilsek olağanüstülükleri yadırgamayız ama böyle bir kitap için sıradan iki insanın gerçek olamayacak seçimlerini görüyoruz. Örnek vermek gerekirse bu iki karakter birgün aynı evde kalıyorlar ve sabahında "karıcım", "kocacım" diye konuşmaya başlıyorlar ve bu böyle devam ediyor. Bir başka konu da diyalogların mantıklı olmaması. Bir karakter söz aldığında bazen 2-3 sayfaya kadar aralıksız konuşabiliyor. İlk defa böylesiyle karşılaştım. 

Kitap kötü mü? Bu saydıklarım dışında -esas konu itibariyle- güzeldi. Tahsilli gözüküp aslında içi boş olan, hem kendisini hem çevresindekileri kandıran, çoğunlukla başka başka düşünürlerin sözlerini kendisininmiş gibi sahiplenen insanların gerçek yüzleri bize gösteriliyor. Dahası dinleyiciler de onlara sonsuz saygı duyup itirazsız her denileni kabul ediyor. Tabi bu konuda bize öğüt verilmek isteniyor:

"İnsanların en zayıf tarafları, sormadan, araştırmadan, düşünmeden, kafalarını patlatmadan inanmak hususundaki hayret verici temayülleridir."

Peki içimizdeki şeytan deyimi nereden çıktı? Ömer karakterinin yaptığı kötü şeylere, varlığına inandığı içindeki şeytanın sebep olduğuna inanmasından  geliyor bu isim. Sık sık fikri değişiyor gerçi Ömer'in. Kitabın başından ve sonundan bir kaç cümle ile kısaca gösterebilirim.

"Fakat içimde öyle bir şeytan var ki... Bana her zaman istediğimden büsbütün başka şeyler yaptırıyor. Onun elinden kurtulmaya çalışmak boş."

"İçimizde şeytan yok... İçimizde acizlik var... Tembellik var... İradesizlik, bilgisizlik ve bunların hepsinden daha korkunç bir şey: hakikatleri görmekten kaçmak itiyadı var."

Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları

Sayfa Sayısı: 267